سخن ناشر دیباچه فهرست اختصاری مطالب پیشگفتار مقدمه بخش اول: شکل‌گیری عناصر بنیادین اصل حاکمیت قانون در رویه دادگاه‌های کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و رواندا فصل اول: مبانی نظری اصل حاکمیت قانون مبحث اول ـ اندیشه‌های حاکمیت قانون مبحث دوم ـ مفهوم حاکمیت قانون مبحث سوم ـ مفهوم حاکمیت بین‌المللی قانون فصل دوم: امنیت حقوقی در رویه دادگاه‌های کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و رواندا مبحث اول ـ مفاهیم و مبانی فکری اصل امنیت حقوقی در عرصه داخلی و بین‌المللی گفتار اول ـ مفهوم امنیت گفتار دوم ـ اصل امنیت حقوقی در حقوق داخلی بند اول ـ مفهوم اصل امنیت حقوقی الف ـ مبانی فکری و تاریخچه اجمالی اصل امنیت حقوقی ب ـ اصول حقوقی فرعی ناشی از اصل امنیت حقوقی بند دوم ـ اصل امنیت حقوقی در عرصه بین‌المللی الف ـ مفهوم امنیت انسانی و کاربرد آن ب ـ سازکار حقوقی تأمین امنیت انسانی در سپهر بین‌المللی مبحث دوم ـ اصول ضامن کیفیت قوانین در رویه دادگاه‌های کیفری بین‌المللی اختصاصی گفتار اول ـ اصل شفافیت قانون گفتار دوم ـ اصل انسجام قانون گفتار سوم ـ اصل اعتماد مشروع به قوانین گفتار چهارم ـ اصل سهولت دسترسی به قوانین مبحث سوم ـ اصول حامی وضعیت حقوقی افراد گفتار اول ـ اصل قانونی بودن جرم و مجازات بند اول ـ مفهوم قانونی بودن جرم و مجازات بند دوم ـ مبنای اصل قانونی بودن جرم و مجازات بند سوم ـ اصل قانونی بودن جرم و مجازات در اسناد بین‌المللی بند چهارم ـ اصل قانونی بودن جرم و مجازات در رویه محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی گفتار دوم ـ اصل برائت بند اول ـ مفهوم اصل برائت بند دوم ـ محدوده اصل برائت بند سوم ـ پیامدهای اصل برائت در رویه محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی الف ـ فرض بی‌گناهی به عنوان اساس رفتار با متهم ب ـ مسؤولیت اثبات جرم (بار اثبات دلیل) ج ـ الگوی اثبات جرم در انطباق با قانون و بدون هرگونه شک معقول گفتار سوم ـ اصل منع محاکمه یا مجازات مجدد برای جرم واحد بند اول ـ مفهوم اصل و منع محاکمه یا مجازات مجدد برای جرم واحد بند دوم ـ اصل عدم محاکمه یا مجازات مجدد در رویه محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی فصل سوم: امنیت قضایی در رویه دادگاه‌های کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و رواندا مبحث اول ـ حمایت حقوقی از قربانیان و شهود جنایات بین‌المللی گفتار اول ـ قواعد و مقررات ناظر بر حفظ هویت و امنیت قربانیان و شهود گفتار دوم ـ حفظ هویت و امنیت قربانیان و شهود در رویه دادگاه‌های کیفری بین‌المللی اختصاصی بند اول ـ رویه شعب بدوی بند دوم ـ رویه شعبه استیناف مبحث دوم ـ عدالت انتقالی گفتار اول ـ مفهوم و اهمیت عدالت انتقالی گفتار دوم ـ قلمرو عدالت انتقالی گفتار سوم ـ اهداف عدالت انتقالی بند اول ـ تثبیت اصول حاکمیت قانون بند دوم ـ مبارزه با بی‌کیفری الف ـ مبارزه با بی‌کیفری در اسناد و رویه بین‌المللی ب ـ مبارزه با بی‌کیفری در رویه دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق ج ـ مبارزه با بی‌کیفری در رویه دادگاه کیفری بین‌المللی رواندا بند سوم ـ ظرفیت‌سازی الف ـ ظرفیت‌سازی به مثابه یک الگوی عدالت محور جهانی ب ـ ظرفیت‌سازی در روند محاکم کیفری بین‌المللی یوگسلاوی اختصاصی 1- برنامه‌های ظرفیت‌سازی دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق 2- برنامه‌های ظرفیت‌سازی دادگاه کیفری بین‌المللی رواندا 1-2- ترویج حمایت از شهود 2-2- ترویج حقوق بازداشت‌شدگان و زندانیان 3-2- ترویج استفاده از فن آوری جدید در تشریفات قضایی 1-2-3- سیستم نسخه برداری فوری 2-2-3- استفاده از ابزار ارتباط ویدئویی گفتار چهارم ـ روش‌های عدالت انتقالی بند اول ـ روش قضایی بند دوم ـ روش غیرقضایی الف ـ کمیسیون‌های حقیقت‌یاب ب ـ غرامات ج ـ عذرخواهی علنی د ـ توسعه درک مشترک تاریخی هـ ـ تأکید بر حقیقت بند سوم ـ روش ترکیبی گفتار پنجم ـ رابطه دوسویه عدالت انتقالی و حاکمیت قانون بند اول ـ عطف بماسبق شدن قانون بند دوم ـ تقابل عفو با برابری مقابل قانون بند سوم ـ استقلال مرجع رسیدگی بند چهارم ـ تضمین اصول دادرسی منصفانه خلاصه بخش اول بخش دوم: شکل‌گیری معیارهای اصل حاکمیت قانون نسبت به کنش‌گران غیرنهادی محاکم کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و رواندا فصل اول: معیارهای حاکم بر عدالت رویه‌ای نسبت به کنش‌گران غیرنهادی مبحث اول ـ اصل علنی بودن رسیدگی در دادگاه‌های کیفری بین‌المللی اختصاصی گفتار اول ـ محدوده اصل علنی بودن محاکمات گفتار دوم ـ محدودیت‌های وارده بر اصل علنی بودن محاکمات گفتار سوم ـ علنی بودن حکم مبحث دوم ـ اصل برابری در محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی گفتار اول ـ مفهوم اصل برابری گفتار دوم ـ نتایج اصل برابری مبحث سوم ـ اصل سریع بودن دادرسی در محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی گفتار اول ـ مفهوم اصل سریع بودن دادرسی گفتار دوم ـ ملاک ارزیابی مدت معقول و تأخیر غیرموجه گفتار سوم ـ رویکرد محاکم کیفری بین‌المللی ویژه نسبت به علل طولانی شدن رسیدگی بند اول ـ علل اطاله دادرسی الف ـ رفتار متهم ب ـ اصلاح کیفرخواست ج ـ گردآوری دلایل بند دوم ـ روش‌های تسریع در محاکمات الف- گزارش خلاصه پرونده ب-استفاده از قاضی مقدماتی ج- کنفرانس‌های چندمنظوره د- اقرار متهم مبحث چهارم ـ اصل دادرسی حضوری گفتار اول ـ اهمیت دادرسی حضوری گفتار دوم ـ منع دادرسی غیابی فصل دوم: قواعد و رویه حاکم بر عدالت رویه‌ای نسبت به کنشگران غیرنهادی مبحث اول ـ حقوق اشخاص مظنون گفتار اول ـ اهمیت و جایگاه حقوق مظنونان در اسناد بین‌المللی حقوق بشر گفتار دوم ـ حقوق مظنونان در محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی بند اول ـ حقوق مربوط به مرحله بازجویی الف ـ حق سکوت و خودداری از اقرار به جرم ب ـ حق داشتن مترجم ج ـ حق بر برخورداری از مساعدت حقوقی 1- وکیل تعیینی 2- وکیل معاضدتی بند دوم ـ حقوق اشخاص مظنون در مرحله دستگیری و بازداشت الف ـ حق مصونیت از دستگیری و بازداشت خودسرانه 1- ضرورت قانونی بودن دستگیری و بازداشت 2- معیارهای قانونی دستگیری و بازداشت ب ـ حق آگاهی از دلایل دستگیری ج ـ حق مصونیت از هر شکل اجبار، فشار، شکنجه و رفتارهای غیرانسانی د ـ حق اعتراض درباره قانونی بودن دستگیری و بازداشت 1- مبنای حق اعتراض به قانونی بودن دستگیری و بازداشت 2- حق اعتراض به قانونی بودن دستگیری و بازداشت در اسناد و رویه محاکم کیفری بین‌المللی ویژه هـ ـ جبران خسارت ناشی از بازداشت غیرقانونی مبحث دوم ـ حقوق اشخاص متهم گفتار اول ـ حق بر آزادی موقت بند اول ـ استثنایی بودن آزادی بند دوم ـ شرایط مؤثر در آزادی موقت الف ـ وضعیت جسمانی متهم ب ـ مدت بازداشت ج ـ نداشتن خطر برای قربانیان، شهود و سایرین د ـ کسب نظر دولت میزبان هـ ـ تضمین حضور متهم برای دادرسی گفتار دوم ـ حقوق دفاعی متهم بند اول ـ حق آگاهی از اتهام و دلایل آن الف ـ مبانی حق اطلاع از اتهام و دلایل آن ب ـ تکلیف بر افشای دلایل و اطلاعات بند دوم ـ فرصت و تسهیلات برای تدارک دفاع الف ـ مفهوم دفاع ب ـ بار اثبات دفاع ج ـ حق استفاده از وکیل 1- وکیل تعیینی 2- وکیل معاضدتی 3- رفتار حرفه‌ای وکیل گفتار سوم ـ حقوق اثباتی متهم بند اول ـ حق متهم در پرسش و استماع شهود الف ـ شهود ناشناس ب ـ شهادت غیرمستقیم (با واسطه) و شهادت مکتوب بند دوم ـ حق حضور و استماع شهادت شهود تعرفه‌شده متهم بند سوم ـ معیار پذیرش دلایل مربوط به حقوق متهم مبحث سوم ـ آشتی میان حق متهم بر اصل منع محاكمه دوباره و تجدیدنظرخواهی دادستان مبحث چهارم ـ ضمانت اجراهای نقض حقوق متهم گفتار اول ـ حق متهم بر پژوهش خواهی بند اول ـ پژوهش از حکم بند دوم ـ پژوهش از مجازات بند سوم ـ پژوهش خواهی از سایر تصمیمات گفتار دوم ـ قلمرو پژوهش خواهی بند اول ـ اشتباه موضوعی بند دوم ـ اشتباه حکمی گفتار سوم ـ پیامدهای تجدیدنظرخواهی گفتار چهارم ـ حق بر اعاده دادرسی گفتار پنجم ـ شیوه‌های جبران نقض حقوق بند اول ـ راهکار‌های داخلی جبران نقض حقوق بند دوم ـ راهکار‌های خارجی جبران نقض حقوق فصل سوم: قواعد و رویه حاکم بر عدالت رویه‌ای نسبت به محکوم علیهم مبحث اول ـ اهداف اساسی مجازات‌های بین‌المللی و توقعات قانونی محکوم علیهم گفتار اول ـ حق شخص بر اصل تحمیل مجازات به موجب قانون گفتار دوم ـ حق متهم بر ارائه دلایل نسبت به تعیین مجازات گفتار سوم ـ اصل تفرید مجازات‌ها بند اول ـ شدت جرم بند دوم ـ فردی کردن مجازات گفتار چهارم ـ حق محکوم‌علیه برای اصلاح گفتار پنجم ـ تعدد مجازات‌ها مبحث دوم ـ حقوق محکوم علیهم در مرحله اجرای مجازات گفتار اول ـ بین‌المللی بودن مجازات‌ها و حق مقامات بین‌المللی بر نظارت گفتار دوم ـ حق محکوم علیهم برای رفتار برابر در مرحله تعیین و اجرای مجازات خلاصه بخش دوم بخش سوم: شکل‌گیری فرایند ماهیتی اصل حاکمیت قانون نسبت به کنش‌گران نهادی محاکم کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و رواندا فصل اول: معیارهای نهادی اصل حاکمیت قانون در رویه دادگاه‌های کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و رواندا مبحث اول ـ قانونی بودن محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی گفتار اول ـ مفهوم قانونی بودن دادگاه بند اول ـ قانونی بودن محاکم داخلی بند دوم ـ قانونی بودن محاکم کیفری بین‌المللی گفتار دوم ـ قانونی بودن ایجاد محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی بند اول ـ قانونی بودن تأسیس دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق بند دوم ـ قانونی بودن تأسیس دادگاه کیفری بین‌المللی رواندا مبحث دوم ـ صلاحیت محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی گفتار اول ـ صلاحیت ذاتی گفتار دوم ـ صلاحیت موضوعی بند اول ـ مفهوم صلاحیت موضوعی بند دوم ـ صلاحیت موضوعی محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی الف ـ صلاحیت موضوعی دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق 1- جرایم پیش‌بینی شده در کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو 2- نقض قوانین و رسوم جنگ 3- نسل‌زدایی 4- جنایت علیه بشریت ب ـ صلاحیت موضوعی دادگاه کیفری بین‌المللی رواندا 1- نسل‌زدایی 2- جنایات علیه بشریت 3- نقض ماده ۳ مشترک بین معاهدات ژنو و پروتکل الحاقی شماره ۲ گفتار سوم ـ صلاحیت شخصی بند اول ـ مفهوم صلاحیت شخصی بند دوم ـ صلاحیت شخصی محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی الف ـ صلاحیت شخصی دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی ب ـ صلاحیت شخصی دادگاه کیفری بین‌المللی رواندا گفتار چهارم ـ صلاحیت مکانی و زمانی بند اول ـ مفهوم صلاحیت مکانی و زمانی بند دوم ـ قلمرو صلاحیت مکانی و زمانی محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی الف ـ قلمرو صلاحیت مکانی و زمانی محکمه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق ب ـ قلمرو صلاحیت مکانی و زمانی محکمه کیفری بین‌المللی رواندا فصل دوم: تضمین‌های نهادی ماهیت اصل حاکمیت قانون در رویه محاکم کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و رواندا مبحث اول ـ اصل استقلال محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی گفتار اول ـ مفهوم استقلال بند اول ـ تعریف استقلال بند دوم ـ مقایسه استقلال با بی‌طرفی بند سوم ـ عوامل مؤثر بر استقلال محاکم کیفری، بین‌المللی اختصاصی الف ـ استقلال در مقابل دولت‌ها ب ـ استقلال در مقابل سازمان‌های بین‌المللی ج ـ استقلال در مقابل عوامل دیگر گفتار دوم ـ استقلال محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی بند اول ـ استقلال ساختاری بند دوم ـ استقلال در اعمال صلاحیت مبحث دوم ـ اصل بی‌طرفی گفتار اول ـ مفهوم بی‌طرفی دادگاه گفتار دوم ـ بی‌طرفی محاکم کیفری بین‌المللی اختصاصی بند اول ـ بی‌طرفی از منظر اسناد بند دوم ـ رویکرد دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق، به اصل بی‌طرفی الف ـ دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و ارتباط با ناتو ب ـ قضيه اسلو بودان ميلوسوییچ ج ـ سیاست زدگی و رویکرد جانب‌دارانه دادگاه د ـ معیارهای دوگانه (مضاعف) هـ ـ جرایم جنگی ناتو و ـ جرایم ناتو در صربستان یوگسلاوی ز ـ نقض‌های قانونی و خشونت نژادی ح ـ پرونده داسكوتادیج ط ـ كلارا دل پونته: من و كيفرهای جنگی فصل سوم: قواعد و رویه حاکم بر تضمین‌های ماهیتی اصل حاکمیت قانون مبحث اول ـ استقلال قضات گفتار اول ـ ضمانت‌های استقلال در انتخاب قضات بند اول ـ شرایط و صفات قاضی در محاکم کیفری بین‌المللی ویژه بند دوم ـ تشریفات تعیین قضات گفتار دوم ـ استقلال در عملکرد قضایی مبحث دوم ـ استقلال دادستان گفتار اول ـ ضمانت‌های آیینی و تعینی استقلال دادستان بند اول ـ ویژگی‌های فردی دادستان بند دوم ـ تشریفات تعیین دادستان گفتار دوم ـ استقلال عملکرد دادستان بند اول ـ مزایا و مصونیت‌های دادستان بند دوم ـ ارزیابی رفتار دادستان مبحث سوم ـ استقلال وکیل گفتار اول ـ استقلال وکیل در مقابل دادگاه گفتار دوم ـ استقلال وکیل در مقابل سایر عوامل مبحث چهارم ـ بی‌طرفی قضایی گفتار اول ـ بی‌طرفی دادگاه گفتار دوم ـ بی‌طرفی قضات گفتار سوم ـ بی‌طرفی دادستان خلاصه بخش سوم نتیجه‌گیری منابع  

موضوع این کتاب چیست ؟ اصل حاکمیت قانون بعنوان پدیده ای با سابقه دیرینه ومترقی در حقوق عمومی است که از حقوق داخلی کشورها به عرصه بین المللی وارد شده است و مقصود از آن در حقوق بین الملل، حاکمیت قواعد ومقررات بین المللی است.دادگاههای کیفری بین المللی ویژه(یوگسلاوی سابق و روندا)بعنوان نهادهای قضایی خاص برخاسته از اراده شورای امنیت سازمان ملل متحد در دهه 1990با تعقیب ومحاکمه خاطیان جرایم بین المللی دردو سرزمین یاد شده، به استقرار اصل حاکمیت قانون کمک قابل توجهی نموده اند. این کتاب به مطالعه، بررسی وتجزیه وتحلیل چگونگی ایفای نقش محاکم یاد شده در این خصوص می پردازد. مخاطب این کتاب چه کسانی هستند؟ مخاطب این کتاب ، دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری رشته حقوق کیفری و بین المللی است و مطالب به نحوی گردآوری شده که امکان بهره گیری پژوهشی به سهولت میسر باشد. همچنین این اثر برای سایرعلاقمندان و پژوهشگرانی که تمایل به مطالعه چگونگی کارکرد دادگاههای کیفری بین المللی اختصاصی در استقرار اصل حاکمیت قانون را دارند، کاربرد دارد. نظریاتی متفاوت و نگاهی جدید دیدگاه کلی نسبت به اصل حاکمیت قانون، قواعد و مقررات داخلی کشورها را به ذهن متبادر می سازد.حاکمیت قواعد بین المللی و چگونگی استقرار آن با توجه به اصل برابری وعدم تفوق دولت ها نسبت به یکدیگر در عرصه بین المللی ، میان حقوقدان ها همواره امری چالش برانگیز بوده است. به نحوی که شاید به جرات بتوان گفت که اصل حاکمیت قانون در سطح بین المللی با اقبال نظر مواجه نیست. اما در اثر حاضر با بینشی جدید و ایجاد پیوندی وثیق ومعنادار میان سه حوزه حقوق( حقوق عمومی، حقوق کیفری وحقوق بین المللی) به بررسی چگونگی ایفای نقش دادکاههای کیفری بین المللی ( یوگسلاوی سابق و رواندا) در استقرار حاکمیت قانون پراخته شده است. قسمتی از کتاب هنگامی که صحبت از حاکمیت قانون در عرصه بین المللی می شود، مراد از آن حاکمیت قواعد بین المللی (معاهده، عرف، قواعد آمره و اصول کلی حقوقی شناخته شده توسط دولت ها) است. که حاکم بر اعمال و رفتار تابعان این نظام است. اصل حاکمیت قانون همواره در سطح بین المللی مورد توجه سازمان ملل متحد قرار گرفته است. محاکم کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و رواندا، بعنوان سازکار قضائی کیفری بین‌المللی برخاسته از تصمیم شورای امنیت سازمان ملل متحد ،جهت رسیدگی (تعقیب، محاکمه و مجازات) مرتکبین جرائم هولناک بین المللی (جرائم جنگی، جرائم علیه بشریت، نسل زدایی) ارتکابی در سرزمین‌های یوگسلاوی سابق و رواندا در دهه 1990 میلادی تأسیس گردیدند. محاکم کیفری بین المللی ویژه، وفق اسناد بین المللی حقوق بشری، اساسنامه ها و آئین رسیدگی و ادله اثبات مربوطه، با احراز، تعیین، تفسیر و تبیین قواعد حقوقی، حقوق عرفی بین المللی و اصول کلی حقوقی مشترک مقبول نظام های عمده حقوقی جهان و صدور آراء اقناعی و اجرائی خویش، نقش ارزنده ای در استقرار اصل حاکمیت قانون در عرصه بین المللی و سطح داخلی کشورهای یوگسلاوی سابق و رواندا داشته اند.