بخش یکم: تأملاتی پیرامون آزادی و آزادی بیان (دیباچه تفصیلی برگردانندگان ) سرآغاز: در هوای آزادی، از برای آزادی مبحث یکم: آزادی و مفهوم آن از نگاه ادیان و در فلسفه سیاسی گفتار یکم: معنای لغوی و اصطلاحیِ آزادی بند یکم: آزادی در لغت بند دوم: آزادی در اصطلاح گفتار دوم: آزادی در اسلام، مسیحیت و زرتشتی‌گری بند یکم: آزادی در اسلام بند دوم: آزادی در مسیحیت بند سوم: آزادی در زرتشتی‌گری گفتار سوم: آزادی در فلسفه سیاسی با نگاهی به دیدگاه آیزایا برلین بند یکم: آزادی در فلسفه سیاسی بند دوم: مفهوم و انواع آزادی از دیدگاه آیزایا برلین الف) آزادی مثبت ب) آزادی منفی بند سوم: برآیند دیدگاه آیزایا برلین در باب آزادی در گفتمان حقوق بشر مبحث دوم: حق آزادی بیان در اسناد بین‌المللی و منطقه‌ای حقوق بشر گفتار یکم: مفهوم آزادی بیان و جایگاه آن در میان حق‌های بشری بند یکم: نگاهی کوتاه به مفهوم آزادی بیان بند دوم: جایگاه حق آزادی بیان در میان حق‌های بشری گفتار دوم: شناسایی و حمایت از آزادی بیان در اسناد بین‌المللی و منطقه‌ای حقوق بشر بند یکم: بازتاب حق بر آزادی بیان در اسناد بین‌المللی حقوق بشر الف) منشور ملل متحد ب) اعلامیه جهانی حقوق بشر پ) میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی ت) کنوانسیون حقوق کودک ث) کنوانسیون حمایت از حقوق کارگران مهاجر بند دوم: بازتاب حق بر آزادی بیان در اسناد منطقه‌ای حقوق بشر الف) کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ب) کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر پ) منشور آفریقایی حقوق بشر و خلق‌ها ت) اعلامیه اسلامی حقوق بشر مبحث سوم: محدودیت‌های وارد بر آزادی بیان گفتار یکم: امنیت ملی گفتار دوم: نظم عمومی گفتار سوم: امنیت عمومی گفتار چهارم: اخلاق عمومی یا اخلاق حسنه گفتار پنجم: حقوق و آزادی‌های دیگران مبحث چهارم: انکار هولوکاست؛ جرم یا آزادی؟ گفتار یکم: چیستی و مراد از هولوکاست گفتار دوم: جرم‌انگاری انکار هولوکاست و موازین حقوق بشری: سازگاری یا ناسازگاری؟ بند یکم: دلیل‌ها و توجیه‌هایِ موافقان جر‌م‌انگاری هولوکاست بند دوم: پاره‌ای انتقادات وارد بر جرم‌انگاری انکار هولوکاست مبحث پنجم: پیشینه، ساختار و صلاحیت‌های دیوان اروپایی حقوق بشر گفتار یکم: برپایی دیوان اروپایی حقوق بشر به‌مثابه نقبی بر قلعه حاکمیت گفتار دوم: ساختار و قلمرو صلاحیتی دیوان اروپایی حقوق بشر بند یکم: ساختار دیوان بند دوم: قلمرو صلاحیتی دیوان گفتار سوم: شرایط قضات دیوان و چگونگی بررسی قابلیت استماع و شرایط آن بند یکم: شرایط قضات دیوان بند دوم: چگونگی بررسی قابلیت استماع و شرایط آن گفتار چهارم: آیین مربوط به طرح دعوی و رویه ابلاغ احکام در دیوان بند یکم: طرح دعوی در دیوان بند دوم: رویه ابلاغ و اجرای احکام دیوان سرانجام: درباره بخش ترجمه و تحقیق و اهداف و انگیزه‌های انجام آن بخش دوم: حمایت از آزادی بیان در رویه کمیسیون و دیوان اروپایی حقوق بشر (ترجمه و تحقیق) درباره نگارنده متن ماده 10 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر آزادی بیان مقدمه مبحث یکم: ملاحظات کلی راجع به ماده 10 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر گفتار یکم: آزادی داشتن نظر گفتار دوم: آزادی انتشار اطلاعات و عقاید گفتار چهارم: انواع بیان تحت حمایت مبحث دوم: تکالیف ذیل ماده 10 مبحث سوم: بیان خارج از دایره حمایت؛ سخنان تنفرآمیز و تحریک به خشونت گفتار یکم: تحریک به خشونت گفتار دوم: سخنان تنفرآمیز و نژادپرستی گفتار سوم: انکار هولوکاست و اشاره به ایدئولوژی نازیسم مبحث چهارم: نظام محدودیت‌ها در اِعمال حق بر آزادی بیان؛ بند دوم ماده 10 گفتار یکم: محدودیت‌های مجاز گفتار دوم: سنجه سه‌بخشی گفتار سوم: مداخله در اِعمال حق آزادی بیان گفتار چهارم: تجویزشده به‌وسیله قانون گفتار پنجم: هدف مشروع گفتار ششم: ضرورت در یک جامعه دموکراتیک مبحث پنجم: محدودیت‌های معمول بر آزادی بیان به علت‌های «عمومی» گفتار یکم: آزادی بیان و امنیت ملی گفتار دوم: آزادی بیان و یکپارچگی سرزمینی گفتار سوم: آزادی بیان و پیشگیری از بی‌نظمی یا جرم گفتار چهارم: آزادی بیان و اخلاقیات مبحث ششم: آزادی بیان و حیثیت گفتار یکم: حیثیت شخصیت‌های عمومی گفتار دوم: انتقاد از سیاستمداران گفتار سوم: مقامات عالی‌رتبه و کارکنان دولتی گفتار چهارم: انتقاد از مؤسسات بازرگانی گفتار پنجم: حمایت از صغار گفتار ششم: اقتدار و بی‌طرفی قوه قضائیه گفتار هفتم: ماهیت بیان گفتار هشتم: تفکیک میان وقایع و نظرات گفتار نهم: حسن نیت و مساعی مقتضی گفتار دهم: مجازات‌ها مبحث هفتم: حقوق دیگران مبحث هشتم: آزادی بیان و رسانه‌ها گفتار یکم: آزادی مطبوعات گفتار دوم: تعهدات ایجابیِ دولت و حمایت از روزنامه‌نگاران گفتار سوم: آزادی پخش رادیویی و تلویزیونی گفتار چهارم: وظایف و مسئولیت‌های روزنامه‌نگاران گفتار پنجم: حمایت از منابع [اطلاعاتی] روزنامه‌نگاری گفتار ششم: حمایت از افشاءگران مبحث نهم: آزادی بیان و فناوری‌های نوین گفتار یکم: پایش الکترونیک گفتار دوم: ملاحظات کلّی راجع به آزادی بیان و اینترنت گفتار سوم: مسدودسازیِ دسترسی گفتار چهارم: حق دسترسی به اینترنت گفتار پنجم: بایگانی‌های اینترنتی گفتار ششم: مسئولیت در قبال محتوای تولیدشده توسط کاربران فهرست تفصیلی منابع و مآخذ منابع به‌کار‌رفته از سوی نویسنده منابع به‌کاررفته از سوی مترجمان  

موضوع این کتاب چیست ؟ این کتاب به بررسی بازتاب و واکاوی حمایت از حق آزادی بیان در رویۀ کمیسیون و دیوان اروپایی حقوق بشر اختصاص دارد. این دو نهاد، در خلال پرداختن به پرونده‌های مربوط به ماده 10 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین، حدود و ثغور این حق و اجزای آن را روشن ساخته‌اند. این کتاب، از دو بخش تحقیق و ترجمه تشکیل شده است. در بخش تحقیق، مترجمان به بیان کلیاتی از آزادی و بایستگیِ بودِ آن برای آدمیان گریزی زده‌اند و مفهوم آن در فلسفۀ سیاسی و نگاه برخی ادیان را پی گرفته‌اند. نیز بازتاب‌های حق آزادی بیان در اسناد بین‌المللی و منطقه‌ای حقوق بشر، محدودیت‌های وارد بر آن، بحث هولوکاست و پیوند آن با آزادی بیان و نیز پیشینه، ساختار و صلاحیت‌های دیوان اروپایی حقوق بشر، دیگر حوزه‌هایی است که مترجمان در این بخش به بحث از آنها دست زده‌اند. مخاطب این کتاب چه کسانی هستند؟ این نوشتار صرفاً برای متخصصان حقوق بشری نگاشته نشده است و عموم مردم که دل‌مشغولی‌ها و دغدغه‌های بسیارِ دیگری نیز دارند گاه از کتاب‌های با حجم بالا گریزانند، می‌توانند آن را مورد بهره‌برداری قرار دهند. نظریاتی متفاوت و نگاهی جدید بی‌گمان رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر به مثابه یکی از پیشروترین مراجع حقوق بشری جهان، شایستگی مطالعه و نقد در جامعۀ حقوقی کشورمان را دارد و می‌تواند در راستای آشناسازی حقوق‌دانان، مسؤولان و دغدغه‌مندان ایران با دیدگاه‌ها و آرای نخبگان و قضات برجستۀ قاره اروپا به کار آید. این اثر را می‌توان به نوعی دانشنامه موجز آرا و نظرات کمیسیون و دیوان اروپایی حقوق بشر در باب آزادی بیان دانست. از این چشم‌انداز، مطالعۀ انتقادی آن از سوی کارشناسان و دغدغه‌داران حوزۀ آزادی بیان می‌تواند راه را برای انجام پژوهش‌های ژرف‌تر در آینده هموار سازد و دست‌مایه مطالعات تطبیقی قرار گیرد. قسمتی از کتاب آزادی! این واژه، این اصطلاح و این مفهوم عجیب ولی دیرآشنا، در درازنای تاریخ، چه جان‌ها که نبخشیده و چه جان‌ها که نستانده است. از سویی، بشر هر گاه آزاد بوده و به آزادگی رسیده، جان گرفته، شکوفا شده و بالیده و هر دم آزادی را به زنجیرش کشیده‌اند و انکارش کرده‌اند، آدمی جان جان، سرکوب گردیده و خمیده است. از سوی دیگر، چه مردان و زنان و چه بزرگان و کریمانی که در هوای آزادی، با سودای آن و برای پاسداری‌اش و رهانیدن این مایۀ زندگیِ معنوی از چنگال زنجیربافانِ برده‌خواهِ ضحاک‌خوری، جان خوش را فدا ننموده‌اند! آری! آزادی هم جان می‌دهد، هم جان می‌ستاند؛ نخست با بودنش، دیگر بار با نبودنش ….